درمان اختلالات گفتاری ناشی از اتیسم، جدیدترین درمان اتیسم

اوتیسم چیست

اوتیسم یا درخودماندگی، نوعی اختلال رشدی (از نوع روابط اجتماعی) است که با رفتارهای ارتباطی و کلامی غیرطبیعی مشخص می‌شود. علائم این اختلال تا پیش از سه‌سالگی بروز می‌کند و علّت اصلی آن هنوز ناشناخته است. به کسانی که این اختلال را دارند اوتیستیک یا درخودمانده گفته می‌شود. این اختلال در پسران شایع‌تر از دختران است. وضعیت اقتصادی، اجتماعی، سبک زندگی و سطح تحصیلات والدین نقشی در بروز اوتیسم ندارد. این اختلال بر رشد طبیعی مغز در حیطه تعاملات اجتماعی و مهارت‌های ارتباطی تأثیر می‌گذارد. کودکان و بزرگسالان مبتلا به اوتیسم، در ارتباطات کلامی و غیر کلامی، تعاملات اجتماعی و فعالیت‌های مربوط به بازی، مشکل دارند. این اختلال، ارتباط با دیگران و دنیای خارج را برای آنان دشوار می‌سازد. در بعضی موارد، رفتارهای خود آزاردهنده و پرخاشگری نیز دیده می‌شود. در این افراد، حرکات تکراری (دست زدن، پریدن) و پاسخ‌های غیرمعمول به افراد، دل‌بستگی به اشیاء یا مقاومت در مقابل تغییر نیز دیده می‌شود. ممکن است در حواس پنجگانه (بینایی، شنوایی، بساوایی، بویایی و چشایی) نیز حساسیت‌های غیرمعمول دیده شود. هستهٔ مرکزی اختلال در اوتیسم، اختلال در ارتباط است. از هر ۶۰ تا ۷۰ تولد زنده در دنیا، یک نفر مبتلا به اوتیسم است. کارشناسان، زندگی ماشینی و عوامل ناشی از آن مانند استرس را در سیر صعودی ابتلا به این بیماری دخیل می‌دانند.]نتیجه یک مطالعه نشان می‌دهد زنان دارای اضافه وزن زیاد و مبتلا به دیابت، در صورتی که باردار شوند، بیش از مادران سالم با احتمال تولد نوزاد اوتیستیک روبرو خواهند بود. 
روز آگاهی جهانی اوتیسم روز دوم آوریل هر سال است که سازمان‌های فردی اوتیسم را در سراسر جهان دور هم می‌آورد تا به اموری مانند تحقیق، تشخیص، درمان و پذیرش عمومی افراد مبتلا به این اختلال رشد کمک کند.

انواع مختلف اوتیسم چیست؟

DSM (راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی) توسط انجمن روانپزشکی آمریکا (APA) منتشر شده است و برای تشخیص انواع اختلالات روانپزشکی توسط پزشکان استفاده می شود. پنجمین و جدید ترین نسخه DSM در سال 2013 منتشر شد. DSM-5 در حال حاضر پنج زیرگروه ASD یا نمونه های خاص را شناسایی کرده است.که عبارتند از:
•    همراه یا بدون همراهی اختلالات فکری
•    همراه یا بدون اختلال زبان
•    مرتبط با یک بیماری پزشکی یا ژنتیکی شناخته شده یا یک عامل محیطی
•    همراه با اختلال عصبی ، روانی یا رفتاری دیگر
•    با کاتاتونیا (جمود خلسه ای)
یک فرد می تواند یک یا چند از این موارد تشخیصی را داشته باشد.
قبل از DSM-5 ، برای افراد در طیف اوتیسم ابتلا به یکی از اختلالات زیر تشخیص داده می شد:
•    اختلال اوتیسم
•    سندرم آسپرگر (Asperger’s syndrome)
•    اختلال فراگیر رشد طبقه‌ بندی نشده (PDD-NOS)
•    اختلال از هم گسیختگی کودکی
توجه به این نکته مهم است که شخصی که یکی از این تشخیص های قبلی را دریافت کرده است ، تشخیص خود را از دست نداده و نیازی به ارزیابی مجدد ندارد. مطابق گفته DSM-5 ، تشخیص گسترده تر ASD اختلالاتی مانند سندرم آسپرگر را در بر می گیرد.

علائم اتیسم

•    اختلال در عملکرد اجتماعی:

یکی از علامت‌های مهم اتیسم، اختلال در ارتباطات اجتماعی است. کودکان طبیعی از همان هفته‌های اول تولد به طور قابل ملاحظه ای اجتماعی هستند، در واقع نوزاد انسان به طور ذاتی برای ارتباط اجتماعی و تشخیص چهره‌ی انسانی آمادگی دارد، در حالی که در کودکان دارای اتیسم گرایش کمی به چهره‌ی انسانی وجود دارد و به دنبال آن، این کودکان گرایش کمی به برقراری تماس چشمی دارند. آن‌ها در درک احساسات دیگران مشکل دارند و قادر به همدلی با آن‌ها و قرار دادن خود به جای آن‌ها نیستند و این سد بزرگی بر سر دوست‌یابی آن‌هاست.
این مشکلات در مراحل ابتدایی رشد به صورت‌های زیر آشکار می‌شود:
•    کودک کمتر به دیگران نگاه می‌کند.
•    کودک کمتر غان و غون می‌کند یا اصلا نمی‌کند.
•    وقتی کودک را صدا می‌کنند پاسخ نمی دهد (به نام خودش واکنش نشان نمی‌دهد).
•    در مقابل لبخند دیگران کمتر لبخند می‌زند.
•    کودک ارتباط غیر کلامی برقرار نمی‌کند؛ مثلاً نمی‌تواند به اشیاء مورد علاقه‌ی خودش اشاره کند.
•    بازی‌های اجتماعی (مثلاً دالیبازی یا قایم باشک) را انجام نمی‌دهد و یا به طور یک جانبه و با خودشان انجام می‌دهد.

اختلال ارتباطی:

از دیگر مشکلات اصلی در اتیسم، اختلال جدی در برقراری ارتباط است. افراد دارای اتیسم در جنبه‌های مختلف رشد زبان، گفتار و ارتباط مشکل دارند. کودکان دارای اتیسم نمی‌توانند برای اهداف اجتماعی از زبان استفاده کنند. برای مثال نمی‌توانند برای برقراری رابطه‌ی اجتماعی کلمات و زبان را به کار بگیرند. نیمی از افراد دارای اتیسم هرگز از زبان و گفتار جهت ارتباط استفاده نمی‌کنند و در صورت استفاده از کلام در گفتار این افراد مشکلات زیر چشم می‌خورد:

۱-تکرار طوطی‌وار جملات و کلمات که به دو صورت ظاهر می‌شوند:
•    هنگامی که فردی با آن‌ها صحبت می‌کند همزمان جملات او را به صورت طوطی وار تکرار می‌کنند.
•    جملات و عباراتی که دیگران به کار می‌برند را به حافظه می‌سپارند و بعداً بدون اینکه آن جملات کاربردی داشته باشند آن‌ها رابه صورت طوطی وار تکرار می‌کنند.
۲-استفاده نادرست از ضمایر؛ مثلاً کودک بجای آنکه بگوید “من” می‌گوید “او” .
۳-فقدان آهنگ و ملودی معمول در کلام. به این صورت که آهنگ کلام کودک یکنواخت و ثابت است.
۴-معمولاً معنا و مفهومی در گفتار این کودکان وجود ندارد.
۵-این کودکان جهت برقراری ارتباط از کلام استفاده می‌کنند.
۶-در گفتار خود به خوبی از حروف ربط استفاده نمی‌کنند.

•    اختلال شناختی:

نیمی از کودکان دارای اتیسم هوش پایینی دارند. در برخی از این افراد هوش جزیره‌ای وجود دارد. هوش جزیره‌ای به این معناست که کودک در یک یا چند زمینه (مانند نقاشی یا موسیقی) توانایی‌های قابل توجه دارد در حالی که ممکن است از نظر سایر توانایی‌ها مشکل داشته باشد. همچنین در آن‌ها تفکر انتزاعی وجود ندارد. یعنی کودک نمی‌تواند خودش را به جای دیگران قرار دهد و یا به مسائلی غیر از چیزهایی که به چشم می‌بیند فکر کند. هرچه بهره‌ی هوشی در این افراد پایین‌تر باشد احتمال بروز تشنج مغزی بالاتر می‌رود. توانمندی‌های حرکتی و درک لمسی نیز در این افراد بهتر از توانمندی درک مفاهیم نمادین است.

•    اختلال رفتاری:

این کودکان با اشیاء و وسایل ارتباط بهتری برقرار می‌کنند تا با انسان‌ها. علاوه بر این، آن‌ها به جنبه‌های ناکارآمد اشیاء و اشیاء غیر کاربردی وابستگی غیر معمول دارند. همچنین حرکات تکراری بی‌هدف مثل تکان دادن دست‌ها، راه رفتن روی انگشتان پا، ردیف کردن یا چرخیدن اشیاء در آن‌ها دیده می‌شود. این کودکان به موقعیت‌ها و شرایط جدید واکنش های بسیار شدید نشان می‌دهند. آن‌ها از چیزهای جدید، از افراد جدید، از تغییر دکوراسیون منزل و حتی تعویض‌اتومبیل خانوادگی شان به شدت می ترسند و به آن واکنش نشان می‌دهند مهارت‌های بازی در این کودکان به شدت در سطح پایین است و نمی‌توانند بازی‌های اجتماعی انجام دهند.

مشکلاتی که در ارتباط دریافتی کودکان دارای اتیسم وجود دارد:

درک زبانی در کودکان دارای اتیسم اغلب با تأخیر همراه است و بیشتر این کودکان حتی قادر نیستند که یک سوال بسیار ساده و روشن را پاسخ دهند. آنها نمی توانند شوخی را درک کنند و مفاهیم ضمنی، استعارات و ضرب المثل ها را درک نمی کنند.
 

ارتباط بیانی و اتیسم

زبان باز نکردن و یا رشد زبانی غیر عادی شاید اولین نشانه‌ای است که والدین کودک را به رفتن نزد متخصصان ترغیب می‌کند. تا سن سه سالگی بیشتر کودکان مراحل اولیه و طبیعی رشد زبان را با موفقیت پشت سر گذاشته‌اند در دوران کودکی اولیه، یک کودک نوپای عادی کلمات را می‌گوید و به سمت کسی که اسمش را صدا می‌کند برمی گردد. کودک نشان می دهد که چه چیزی را می خواهد و اگر چیزی را نخواهد به صراحت “نه” می‌گوید. بعضی از کودکان دارای اتیسم، اولین مراحل رشد زبان که غان و غون کردن یا ور ور کردن است را به خوبی طی می‌کنند اما پس از مدتی همان مقدار توانایی را هم از دست می‌دهند. تعدادی دیگر از این کودکان ممکن است تا ۵ یا حتی ۹ سالگی زبان باز نکنند. برخی پژوهشگران معتقدند که بعضی از کودکان دارای این اختلال ممکن است هرگز صحبت نکنند.
براساس مطالعات انجام شده، بسیاری از کودکانی که تشخیص اتیسم می‌گیرند ممکن است تا پیش از دو سالگی حتی اصوات را نیز ادا نکنند و اگر هم قادر به این کار باشند ممکن است کلمات یا دستور زبان آن کلمات را درست ادا نکنند. آن‌ها همچنین قادر نیستند که اصولاً صحبت خود را تمام کنند و اغلب در درک معنایی کلمات مجازی شکست می‌خورند. برای مثال آن‌ها می‌دانند که کلمه‌ی چکش به چه چیزی دلالت دارد اما نمی‌دانند که واژه‌ی عشق به چه مفهومی اشاره می‌کند. ممکن است بعضی از این کودکان دایره‌ی لغات گسترده و غیرعادی داشته باشند، اما همین کودکان در شروع، ادامه و یا خاتمه دادن به یک مکالمه دچار مشکلاتی هستند.

تشخیص اوتیسم

بر اساس اطلاعات منتشر شده درCDCکه معتبرترین و بروزترین اطلاعات را در زمینه اوتیسم ارائه می کند هیچ ازمایش پزشکی مانند ازمایش خون و یا تصویربرداری و…برای تشخیص اختلال اوتیسم وجود ندارد. و متخصصان برای تشخیص اختلال اوتیسم به رفتار و سیر پیشرفت کودک بر اساس مایل استونهای استاندارد توجه می کنند.اوتیسم را در 18 ماهگی و در مواردی می توان در ماههای پایینتر نیز تشخیص داد.اما تشخیص قطعی در سن 2 سالگی توسط یک متخصص آشنا به غربال و تشخیص اوتیسم اتفاق می افتد.ولی با این حال ممکن است تشخیص تا سن رفتن کودک به مدرسه به تعویق افتد و این تاخیر در تشخیص می تواند اسیبهای جبران ناپذیری را برای کودک به همراه داشته باشد.
تشخیص اوتیسم در دو مرحله صورت می گیرد:

غربالگری فرایند رشد

غربالگری فرایند رشد یک بررسی کوتاه مدت است که مشخص می کند ایا کودک مهارتهای اساسی را در زمان مشخص به دست آورده است و یا اینکه دچار تاخیر درانها است.در این فرایند ارزیاب از والدین سوالاتی را می پرسد و در مواقعی نیز با بازی با کودک مهارتهای او و سطح یادگیری او را مورد بررسی قرار می دهد وهمینطور  کلام،رفتار و حرکت او را مورد سنجش قرار می دهد.این غربال گری بایستی در ماههای 18،9 و 24 ماهگی صورت پذیرد. در سن 9 ماهگی غربال بایستی برای کودکانی که زودرس یا کم وزن هستند و یا خواهر با برادر دارای اوتیسم دارند و یا وقفه ای در فرایند رشد انها به وجود امده الزاما صورت پذیرد.این فرایند در کشور ما اکنون توسط پایگاههای بهداشت و پایگاه های دائم تشخیص اختلال اوتیسم تحت نظارت سازمان بهزیستی صورت می پذیرد و برای این منظور از تستهای MCHATو ASQنیز میتوان بهره گرفت. در صورتی که کودک در این غربال نشانه ها و علائم نخستین اختلال اوتیسم را از خود نشان داد که باعث نگرانی والدین و تردید متخصص می گردد، بایستی ارزیابی جامع تشخیصی نیز برای کودک صورت پذیرد.

ارزیابی جامع تشخیص اوتیسم

این بررسی شامل ارزیابی دقیق کودک و مصاحبه با والدین است و میتواند شامل ارزیابی شنوایی،بینایی،حسی،و حتی ازمایشات ژنتیک گردد.در این مرحله میتوان از تست های استاندارد تشخیص اوتیسم شامل ADI-R و ADOS-Gو گارس(GARS) استفاده نمود.در حال حاضر تست گارس و ADI-R در کشور ما و در مرکز اردیبهشت جهت تشخیص دقیق اوتیسم انجام می پذیرد.

روشهای نوین پزشکی برای تشخیص اوتیسم با استفاده ازخون،ادرار و بزاق دهان

در حال حاضر مرکز کنترل و پیشگیری امریکا و دیگر متخصصین، تشخیص قطعی و درست اوتیسم را با روشهای مشاهده ای و با استفاده از تست های استاندارد ممکن و صحیح عنوان می کنند.اما تلاشهایی در زمینه تشخیص های پزشکی در حال انجام است که می تواند در اینده نوید بخش تشخیص زود هنگام حتی در بدو تولد باشد. برای مثال محققان دانشگاه وارویک انگلستان در سال 2018 ازمایش خونی را طراحی نموده اند که می تواند با دقت 92 درصد اوتیسم را مورد تشخیص قرار دهد.این دانشمندان ارتباطی را میان آسیب های پروتئینی موجود در پلاسمای خون افراد اوتیسم مشاهده نمودند که می تواند به نوعی معرف خون فرد دارای اوتیسم باشد.این شیوه تشخیص هنوز مورد تایید قرار نگرفته است و مخالفانی دارد که با دلایل خود می توانند این رویکرد تشخیصی نوین را زیر سوال ببرند.در ازمایشی مشابه بر روی خون افراد دارای اوتیسم در کشور امریکا در سال 2019 که بر روی اسید امینه های موجود در خون کار می کند عنوان گردیده است که انها نیز می توانند با استفاده از تست خون اوتیسم را تشخیص دهند.در بررسی های انها مشخص گردیده است که 94 درصد از کودکان دارای اوتیسم دارای اشتراکاتی در نسبت های غیر معمول اسید های امینه اند و این فاکتور را به عنوان معیار در تست خود مشخص نموده اند. بررسی های دیگر سال 2019که بر روی نشانگر های زیستی اوتیسم کار نموده است نیز اسید های آلی موجود در ادرار را برای تشخیص اوتیسم استفاده نموده و در این ازمایش نیز عنوان می گردد که نتایج نوید بخشی برای این نوع تشخیص نیز وجود دارد که نیازمند تحقیقات بیشتر در اینده است.باز هم در سال 2019 ازمایشی بیولوژیک به نام کلاریفای ابداع گردید که با استفاده از تست بزاق دهان و با استفاده از RNA اقدام به تشخیص اختلال اوتیسم می کند.پژوهشگرانی که بر روی این شیوه کار می کنند با تمام نقد هایی که بر کار انها می گردد عنوان نموده اند که شیوه انها در حدود 82 درصد از کودکان را به درستی تشخیص داده است.تمام این رویکردها و شیوه ها می توانند در اینده ای شاید نزدیک به عنوان گزینه ای اصلی برای تشخیص زود هنگام اوتیسم مورد استفاده قرار گیرد اما این شیوه ها هنوز راه درازی برای اثبات خود در مجامع علمی دارند.

اوتیسم در بزرگسالی

اوتیسم در بزرگسالان یکی از مشکلاتی است که کمتر به آن پرداخته شده؛ در صورتی‌ که برای بسیاری از افراد و خانواده‌ها معضلی جدی به حساب می‌آید.
بسیاری از افرادی که اوتیسم در بزرگسالان را تجربه می‌کنند از جمله افرادی هستند که ممکن است اختلالشان در سال‌های اخیر تشخیص داده‌ شده باشد؛ چرا که اوتیسم به‌ندرت زمانی که کودک بودند مورد بررسی قرار می‌گرفته است.
کمبود پژوهش‌ها در خصوص افراد سالمند مبتلا به ASD و برنامه‌های مؤثر برای مراقبت کوتاه‌مدت و بلندمدت از آن‌ها دیده می‌شود.
نیازهای افراد مبتلا به اوتیسم در بزرگسالی بسیار متفاوت است. افراد مبتلا به ASD شدید، ممکن است تکلم نکنند و به همراهی و کمک برای تمامی فعالیت‌های زندگی روزمره‌شان احتیاج داشته باشند. این در حالی است که دیگر افراد مبتلا به اوتیسم در بزرگسالی که علائم آن‌ها به صورت خفیف نمایان شده، قادر به مراقبت از خود هستند.
 
پژوهشگران مطالعه‌ای را روی ۴۵ نفر که یا خود مبتلا به ASD بودند و یا از این بیماران مراقبت می‌کردند، انجام دادند. شرکت‌کنندگان بیشتر در مورد مدیریت بلندمدت، تشخیص و آگاهی از اوتیسم در بزرگسالی نگران بودند.

برخی از مشکلاتی که افراد مبتلا به اوتیسم در بزرگسالی با آن روبه‌رو می‌شوند:

•    انزوا و مشکلات اجتماعی
•    مشکلات ارتباطی
•    مشکلات مالی
•    نبود حمایت به همراه مراقبت شخصی
•    بی‌دفاع بودن
•    مسکن و امکانات بهداشتی ناکافی
•    کمبود شغل
درحالی‌که مراقبت از کودکان اوتیسم شامل تصمیم‌های پزشکی و اجتماعی مراقبان و والدین است، برای بزرگسالان بیشتر این تصمیم‌ها به سمت بیمار متمایل است.
در واقع برای بهبود کیفیت زندگی در بزرگسالان مبتلا به اوتیسم تصمیمات فردی بسیار مهم می‌شوند که شامل مدیریت علائم و خودباوری است.

اوتیسم در کودکان

اوتیسم یکی از انواع اختلالات دوران کودکی است. تشخیص درست اوتیسم زمانی امکان پذیر است که نشانه‌های آن قبل از سه سالگی شناسایی شوند. بعضی از کودکان، علائم طیف اوتیسم را در ابتدای دوران نوزادی نشان می‌دهند. البته شرایطی نیز وجود دارد که در آن اختلال اوتیسم در نوجوانان و یا بزرگسالان شناسایی شود، اما معمولا میانگین سن تشخیص بین ۳ تا ۶ سال است.

درمان اوتیسم

هدف درمان اوتیسم این است که توانایی فرد، برای عملکردها را افزایش و علائم طیف اوتیسم را کاهش دهد. مداخله زودهنگام در طول سال‌های پیش دبستانی می‌تواند به کودک کمک کند تا مهارت‌های اجتماعی، ارتباطی، عملکردی و رفتاری را یاد بگیرد.

داروهای مورد استفاده در درمان علائم اوتیسم

در حال حاضر هیچ درمان پزشکی قطعی برای اختلال طیف اوتیسم وجود ندارد.

آیا می‌توان از بروز اوتیسم پیشگیری کرد؟

هیچ راهی برای جلوگیری از اختلال طیف اوتیسم وجود ندارد. تحقیقات برای یافتن علت اصلی اوتیسم، پیشگیری و درمان این اختلال ادامه دارد.

درمان‌های مکمل اوتیسم

محدوده درمان‌های مبتنی بر خانه، مدرسه و مداخلات برای اختلال طیف اوتیسم می‌تواند متغیر باشد؛ زیرا افراد داری اوتیسم می‌توانند در هر کجای طیف اوتیسم قرار داشته باشند و نشانه‌ها را با درجات متفاوت نشان دهند.
تشخیص و مداخله در اوایل بسیار کارساز است و می‌تواند رفتار، مهارت‌ها و توسعه زبان را بهبود بخشد. با این حال، مداخله در هر سن مفید است. اگرچه کودکان معمولاً علائم طیف اوتیسم را از دست نمی‌دهند، ممکن است یاد بگیرند که به خوبی عمل کنند.
درمان اوتیسم شامل آموزش‌های رفتاری خاص است. آموزش‌های رفتاری مبتنی بر پاداش برای رفتارهای خوب که به آنها مهارت‌های اجتماعی و چگونگی برقراری ارتباط را یاد می‌دهد و به آنها کمک می‌کند که بتوانند در بزرگسالی با برخی از مشکلاتشان کنار بیایند و مشکلات کمتری داشته باشند.
کاردرمانی، گفتاردرمانی، بازی درمانی، هنردرمانی و مداخلات روان‌شناسی از جمله مداخلاتی هست که می‌تواند در بهبود علائم کودکان اوتیسم نقش ویژه‌ای داشته باشد.
 

اوتیسم شدید

علائم و چالش‏ها

تشخیصی به نام “اوتیسم شدید” وجود ندارد. استفاده از این اصطلاح در حقیقت راهی برای توصیف سطح عملکرد و نیاز فرد است. اوتیسم شدید گاهی به عنوان اوتیسم کارایی پایین، اوتیسم کلاسیک، اوتیسم کارنر (پس از آنکه فردی به همین نام برای اولین بار اوتیسم را به عنوان یک اختلال توصیف کرد) و یا اوتیسم عمیق نیز دسته‏ بندی می‏شود. به بیان ساده ‏تر، این‏ها عناوینی برای آن دسته از افراد مبتلا به اوتیسم که علائم شدیدتری را نشان می‏دهد توصیف می‏شود.

چالش‏های اوتیسم شدید یا اوتیسم سطح ۳

راه دیگر برای توصیف اوتیسم شدید صحبت کردن در مورد سطح حمایت مورد نیاز برای فردی با تشخیص عملکرد مطمئن است. دستورالعمل تشخیصی حاضر (DSM-5) سه سطح طیف اوتیسم را ارائه می‏دهد که در هر سطح نیاز به حمایت بیشتری وجود دارد. افراد دارای اوتیسم شدید معمولا به عنوان دارنده اختلال طیف اوتیسم سطح سه تشخیص داده می‏شوند. برای فردی با اوتیسمِ شدید نظارت و حمایت ۲۴ ساعته در هفت روز هفته اتفاق غیرمعمولی نیست. اوتیسمِ شدید در مقایسه با سایر انواع طیف اوتیسم می‏تواند بسیار ناتوان کننده و چالش ‏برانگیز باشد. از جمله دلایل آن این است که ۱) افراد مبتلا به اوتیسم شدید مانند سایر افراد مبتلا به طیف اوتیسم درگیر مسائل و مشکلات بسیاری هستند اما با شدت بیشتر ۲) افراد مبتلا به اوتیسم شدید اغلب علائم شدیدتری دارند که در افراد اوتیسم با عملکرد بالاتر (high functioning) به ندرت دیده می‏شود. این دو موضوع در افراد مبتلا به اوتیسم شدید (یا برای خانواده او) می‏تواند عملکرد مناسب در موقعیت‏های عادی از جمله رفتن به مدرسه، فروشگاه مواد غذایی تا رفتن به دکتر را تقریبا غیر ممکن کند.

علائم معمول انواع شدیدتر اوتیسم

برای تعیین تشخیص طیف اوتیسم فرد باید نشانه‏ های قابل توجهی برای مختل کردن زندگی روزمره را داشته باشند. هر فرد مبتلا به اوتیسم درگیر چالش‏های اجتماعی، ارتباطی و حسی است که باعث سخت‏تر شدن شرایط زندگی می‏شوند- حتی برای افرادی که “اوتیسم با عملکرد بالا” نامیده می‏شوند هم این چالش‏ها وجود دارد. این چالش‏ها برای افراد مبتلا به اوتیسمِ شدید در سطوح بسیار متفاوتی قرار دارد. به عنوان مثال:

مشکلات گفتاری و زبان:

در شرایطی که افراد طیف اوتیسم مشکلات و سختی‏های بسیاری در ارتباط با مهارت‏های اجتماعی و ارتباطی دارند، بیماران دارای اوتیسم شدید به احتمال بسیار زیاد به طور کامل قادر به برقرای ارتباط کلامی نیستند. آنها همچنین رفتاری بروز می‏دهند که نشان دهنده عدم توجه آنها به افراد اطرافشان است.

اختلال عملکرد حسی:

بسیاری از افراد مبتلا به طیف اوتیسم دارای اختلال عملکرد حسی هستند (آنها یا بسیار حساس هستند یا حساسیت کافی به نور، صدا، لمس، طعم و یا بو نشان نمی‏دهند). افراد دارای اوتیسم شدید بسیار حساس هستند، به اندازه‏ای که وارد شدن به محیط‏ های بسیار شلوغ، پر نور و پر سر و صدا می‏تواند شدیدا آنها را تحت فشار قرار دهد.

مشکلات‏ شناختی:

بسیاری از افراد مبتلا به اوتیسم دارای IQ بالایی هستند. برخی از این افراد نیز دارای IQ 75 یا نزدیک به آن هستند، که در گذشته آنها را به اشتباه در ردیف افراد کم‏توان ذهنی قرار می‏دادند. در مجموع، افرادی که مبتلا به اوتیسم شدید هستند دارای ضریب هوشی کم تا بسیار پایین هستند، حتی زمانی که با استفاده از روش‏های غیر کلامی از آنها تست گرفته شده است. بهرحال، درک این نکته مهم این است که بدانیم که ظاهر می تواند فریبنده باشد: بعضی از افراد مبتلا به اوتیسم شدید چگونگی برقراری ارتباط با استفاده از نشانه‏ها، حروف کلمات و یا ابزارهای دیگر را آموخته‏اند. برخی از این افراد توانایی صحبت کردن نسبتا خوبی دارند، و به وضوح نشان می‏دهند که حداقل برخی از افراد مبتلا به اوتیسم شدید توانایی بیشتری نسبت به سایرین دارند.

 
رفتارهای تکرارشونده:

اکثر افراد مبتلا به طیف اوتیسم دارای رفتارهای تکراری مانند تکرار حرکات فیزیکی، صداها، کلمات، یا حرکت دادن اشیاء هستند. افراد طیف اوتیسم با عملکرد بالاتر ممکن است دستها را به شکل مداوم درهوا تکان دهند، و یا انگشتان را شدیدا بچرخانند و حرکت دهند. در بیشتر موارد آنها می‏توانند این رفتارها را برای مدت زمانی که لازم است کنترل کنند. افرادی که مبتلا به اوتیسم شدید هستند احتمالا چنین رفتارهایی را از خود بروز می‏دهند، و این رفتارها می‏تواند شدید و غیرقابل کنترل باشد (حرکات خشونت آمیز، بهم کوبیدن در، ناله کردن و غیره).

علائم جسمی:

افراد مبتلا به اوتیسم شدید ممکن است علائم جسمی داشته باشند که گاهی اوقات به صورت نشانه‏های اوتیسم ضعیف‏تر ظاهر می‏شوند. علائم آن شامل بی‏خوابی، صرع -و بر اساس برخی منابع- مسائل مربوط به دستگاه گوارش هستند. به دلیل مشکلات آنها در برقراری ارتباط، چنین مسائلی ممکن است شناسایی نشده یا ناشناخته باشند. نتیجه بیماری‏های جسمی شناخته نشده می تواند منجر به مشکلات رفتاری شود که بواسطه درد جسمی ایجاد می شوند.

چالش‏هایی که افراد مبتلا به اوتیسم شدید را تحت تأثیر قرار می‏دهند

به گفته برخی از محققان، رفتارهای شدید دیده شده در افراد دارای اوتیسم شدید اغلب به علت ناامیدی، اضافه بار حسی (زمانی رخ می‏دهد که یک یا چند حس بدن بیش از اندازه از طرف محیط اطراف تحریک شوند) یا درد جسمی است. از آنجایی که افراد مبتلا به اوتیسم شدید سختی بسیاری برای بیان نیازهای خود به شکل کلامی دارند، آن را به صورت رفتارهایی بیان می‏کنند که ممکن است برای مراقبان (خانواده و پرستاران) و دیگران ترسناک باشد. اگر رفتارهای تهاجمی تحت کنترل یا مدیریت قرار نگیرند می‏تواند خطرناک باشد. در بسیاری از موارد داشتن امنیت برای والدین، خواهر و برادر افرادی که با بیمار نوجوان یا بزرگسال دارای اوتیسم شدید زندگی می‏کنند غیرممکن است.
آسیب زدن به خود: در حالی که آسیب به خود در میان افراد دارای حالت‏های خفیف اوتیسم نیز وجود دارد، رفتارهایی مانند کوبیدن سر و پیکا (خوردن اقلام غیر غذایی) در افراد مبتلا به اوتیسم شدید رفتاری رایج است.
رفتارهای تهاجمی و ضد اجتماعی: پرخاشگری رفتاری نسبتا نادر در مبتلایان به اوتیسم است، اما خیلی اتفاق تازه‏ یا ناشناخته ‏ای نیست، به خصوص در میان افراد مبتلا به اوتیسم شدید (و یا در میان افرادی که مبتلا به اوتیسم و مسائلی مانند اضطراب شدید هستند). افراد مبتلا به اوتیسمِ شدید ممکن است از طریق ضربه زدن، گاز گرفتن یا لگد زدن واکنش نشان دهند. آنها همچنین ممکن است رفتارهایی مانند آغشته کردن خود به مدفوع، کوبیدن در و غیره نشان دهند که لازم است پاسخ سریع و موثری به رفتار آنها داده شود.
سرگردانی و الوپینگ: “الوپینگ” (فرار کردن بدون دلیل مشخص و بدون مقصد خاص) نیز در میان افرادی که مبتلا به اوتیسم شدید هستند رفتاری رایج است. برخلاف افراد مبتلا به طیف اوتیسم با عملکرد بالا، افرادی که مبتلا به اوتیسم شدید هستند ابزار لازم برای ارتباط با افراد نجات‏دهنده (افرادی که بواسطه شغل‏شان اولین کسانی هستند که در محل حادثه حضور پیدا می‏کنند) را ندارند. این عامل احتمال حضور این افراد را در موقعیت‏های خطرناک افزایش می‏دهد. در بعضی موارد، استفاده از قفل ‏های ویژه، هشدار دهنده‏ ها و ابزارهای شناسایی برای اطمینان از ایمنی فرد مبتلا به اوتیسم شدید ضروری هستند.

روش‏های درمان برای اوتیسم شدید

روش درمانی که اوتیسمِ شدید را به عنوان یک اختلال درمان کند وجود ندارد. با این حال، طیف گسترده‏ای از روش‏های پزشکی و غیر پزشکی برای کم کردن علائم فردی اوتیسم شدید وجود دارد. بعضی از اینها واقعا چیزی بیش از حس مشترک نیستند.
بررسی مشکلات جسمی و عدم پذیرش غذا (یا حساسیت غذایی): تعداد اندکی از افراد مبتلا به اوتیسم شدید قادر به بیان علائم یا مشکلات جسمی خود هستند. بنابراین، بررسی سلامت و علائم جسمانی کودک مبتلا به اوتیسم شدید(که می‏تواند منجر به تشدید مشکلات رفتاری شود) ایده خوبی است. به عنوان مثال، اگر متوجه شویم که رفتار به ظاهر تهاجمی کودک در واقع پاسخ به درد شدید دستگاه گوارش است -که می‏تواند از طریق تغییر رژیم غذای روزانه بهبود یابد- اتفاق غیر معمولی نیست. زمانی که درد از بین رفت، فرد به راحتی می‏تواند آرامش، تعامل، یادگیری و رفتار مناسب را درک کند.

آموزش مهارت‏های ارتباطی:

بسیاری از کودکان مبتلا به اوتیسم شدید، غیر کلامی (عدم توانایی در برقراری ارتباط از طریق کلام) هستند. حتی در صورت یادگیری چگونگی استفاده از زبان گفتاری، برخی از آنها به سختی قادر به پرسیدن سوال یا بیان جواب در پاسخ به دیگران هستند و ممکن است صداها را بدون تخصیص معنی صرفا آنها را تکرار کنند. از سوی دیگر، بسیاری از کسانی که نمیتوانند صحبت کنند قادر به برقراری ارتباط از طریق استفاده از زبان اشاره، کارت تصویری، تخته‏ های سخنگو دیجیتال و صفحه کلید هستند. بهرحال، برقراری ارتباط کلید هر گونه تعامل و یادگیری است.
ایجاد محیطی با ساختار مناسب و استرس کم: برای برخی از افراد مبتلا به اوتیسم شدید، ایجاد برنامه منظم به همراه برقراری محیطی با نور کم، کم کردن صدای بلند، غذاهای قابل پیش بینی و حمایت از فعالیت های روزانه می تواند بسیار مفید باشد.

درمان غیر دارویی:

کودکان مبتلا به اوتیسم شدید، معمولا به آنالیز رفتاری کاربردی (ABA) -یک نوع رفتار درمانی است که معمولا بدون دریافت هزینه و توسط سیستم آموزشی و پشتیبانی (early intervention programs) ارائه می شود- به خوبی پاسخ می‏دهند. از آنجایی که مبتلایان به اوتیسم شدید، با چالش‏های حسی جدی روبرو هستند، روش درمانی یکپارچه‏ سازی حسی (مدیریت حساسیت‏ها و تمایلات) می‏تواند برای آنها مفید باشد. از جمله روش‏های درمانی مفید دیگر می‏توان به سخنرانی، کار درمانی، درمان فیزیوتراپی و گاهی اوقات بازی درمانی اشاره کرد.

داروها:

روش درمانی برای اوتیسمِ شدید معمولا شامل استفاده از داروهایی برای اضطراب و مسائل مرتبط با آن است. داروهای ضد روانپریشی که می‏توانند اثرات ضد افسردگی نیز داشته باشند در درمان این بیماران می توانند موثر باشند. ارزیابی دقیق پاسخ فرزندتان به داروها بسیار مهم است، زیرا -در برخی موارد- بعضی از عوارض جانبی یا اثرات متقابل داروها در عین موثر بودن می‏توانند مشکلات بسیاری را بوجود آورند.

9 نشانه و علائم اوتیسم خفیف در کودکان

1. چالش در تعاملات اجتماعی

یکی از علائم اوتیسم چالش در تعاملات اجتماعی می باشد. نوزادانی که در حال رشد می باشند طیبعتا اجتماعی می باشند. به دنبال صداها می گردند، به چهره ها خیره می شوند، انگشت دیگران را می گیرند و در ماه های دو تا سه ماهگی قادرند لبخند بزنند. ولی در مقابل کودکان اوتیسمی در روابط روزمره دچار مشکل می شوند. اکثرا در 8 تا 10 ماهگی نشانه های مختلفی از خود بروز می دهند. مانند واکنش نشان ندادن به صداها و یا نام شان، تاخیر در شروع حرف زدن و کم بودن میل به آدم ها. این کودکان وقتی به سن راه رفتن برسند در بای های گروهی دچار مشکل می شوند، تنهایی را ترجیح می دهند و علاقه ای به تقلید حرکات دیگران ندارند. این کودکان ممکن است نا آرام باشند و یا در مقابل خشم و محبت والدین واکنش درست و طبیعی بروز ندهند.
پژوهش ها در علائم اوتیسم خفیف نشان می دهد کودکان اوتیسم به پدر و مادرشان وابسته هستند. اما ممکن است این روش و اتصال وابستگی عجیب باشد انقدر که پدر و مادر فکر کنند کودک شان از آن ها فاصله می گیرد. کودکان و بزرگسالان اوتیسمی معمولا درک احساسات و افکار دیگران برای شان مشکل است. نشانه های اجتماعی لبخند زدن یا دست تکان دادن برای شان دارای معنای چندانی نیست. برای فردی که درکی از نشانه های اجتماعی ندارد “بیا اینجا” تنها یک مفهوم دارد و فرقی نمی کند گوینده آن در چه حالتی باشد. دست هایش باز و خنده رو یا دست به سینه و اخم کرده. روابط اجتماعی بدون درک زبان بدن و نشانه های چهره، می تواند گنگ و گیج کننده باشد.
بسیاری از افراد اوتیسمی نمی توانند به اتفاقات از زاویه دید دیگران نگاه می کنند و در حالی که اغلب کودکان پنج ساله می دانند که ممکن است افکار، احساسات و اهداف دیگران با آن ها فرق داشته باشند ولی افراد اوتیسمی چنین درکی ندارند و در نتیجه نمی توانند به خوبی کار ها و واکنش های دیگران را پیش بینی کنند.
یکی از نشانه های رایج دیگر که همه گیر نیست ناتوانی در مدیریت احساسات می باشد. این مورد در رفتار های ناگهانی مانند گریه کردن یا داد و بیداد کردن در شرایط نا مناسب امکان بروز دارد و شاید به خشم و رفتار تهاجمی ختم شود. ناتوانی در مدیریت احساسات مخصوصا در موقعیت های نا آشنا، اضطراب آور و آزاردهنده بیشتر اتفاق می افتد. علائم اوتیسم خفیف باعث می شود سرخوردگی در این موقعیت ها به رفتارهای خودآزارانه ختم شود. رفتار هایی مانند کوبیدن سر، کشیدن مو یا گاز گرفتن.

2. مشکل در ارتباطات

این مورد یکی دیگر از علائم واضح اوتیسم است. بیشتر کودکان مراحل مهم یادگیری زبان را تا سه سالگی می گذرانند. یکی از آن ها صدا درآوردن است. در یک سالگی که اکثرا تازه راه افتاده اند، یک یا دو کلمه آموخته اند و وقتی دیگران نام شان را صدا می زنند به آن سمت بر می گردند و به چیزهایی که می خواهند اشاره می کنند که این کاربرد اشاره در همه فرهنگ ها یکسان نیست. اگر به آن ها چیزی بدهید که دوست نداشته باشند با سر یا ادا قادرند منظور “نه” خود را برسانند.
کودکان اوتیسم با تاخیر حرف زدن و یادگیری زبان بدن را شروع می کنند. برخی نوزادان که دیرتر به اوتیسم مبتلا می شوند در اولین ماه ها و قبل از این که نتوانند دیگر ارتباط برقرار کنند اصوات مختلف تولید می کنند و کلمات بی معنی می گویند. دیگر نوزادان اوتیسمی با تاخیری چشم گیر مهارت های زبانی را شروع و گاهی حتی خیلی دیرتر حرف زدن را شروع می کنند. البته که درمان مناسب در بهبود آن ها نقش زیادی دارد و کاربرد زبان گفتاری را می آموزند و می توانند ارتباط برقرار کنند.
کودکان و بزرگسالان زیادی که از زبان گفتاری استفاده نمی کنند از روش های دیگر مانند زبان اشاره، ابزار های الکترونیک، عکس و… می آموزند ارتباط برقرار کنند.
شروع شکل گیری قابلیت های زبانی در افراد اوتیسمی متفاوت و غیر معقول می باشد. ممکن است برخی در ترکیب واژه ها و ساختن جمله مفهوم دار مشکل داشته باشند، ممکن است برخی با تک واژه ها حرف بزنند و یا عبارتی را چند باره و چند باره پیاپی تکرار کند. برخی نیز آن چه می شنوند دقیقا تکرار می کنند.
علائم اوتیسم خفیف در بعضی کودکان این گونه است که فقط یادگیری زبان را با تاخیر شروع می کنند و قادرند حتی کلمه های دشوار را بگویند اما در گفتگوی ادامه دار دچار مشکل می شوند. برخی به تک گویی در مورد موضوع دلخواه خود علاقه مندند و به دیگران سخت اجازه نظر دادن می دهند. برخی از کودکان که به طیف اختلال اوتیسم مبتلا می باشند ومهارت های زبانی چشم گیری دارند مانند دانشمندان حرف می زنند و قادر به صحبت های کودکانه مانند هم سالان شان نمی باشند.
از مشکلات شایع دیگر در این زمینه می توان به این موارد اشاره کرد: ناتوانی در درک زبان بدن، قدرت صدا و برداشت هایی که به شکل غیر کلامی منتقل می شوند. حتی ممکن است یک فرد بزرگسال اوتیسمی عبارت کنایه آمیز مانند “توخوبی!” را به همان معنای لفظی برداشت نماید.
پیش می آید که فرد مبتلا به اوتیسم از نشانه های متداول زبان بدن یا حالت چهره و حرکت های غیر کلامی استفاده نکند. بنابراین ان چه می گوید با ظاهرش هم خوانی ندارد و یا لحن و قدرت بیان تواند احساسات او را منتقل کند. همه این موارد باعث می شود فهم خواسته ها و احساسات آن ها برای دیگران مشکل باشد و در نتیجه نتوانند ارتباط موفق برقرار کرده و سرخورده شوند و این سرخوردگی باعث ظاهر شدن رفتار های نامناسب مانند جیغ کشیدن شود. خوشبختانه جدیدا روش های موثری برای کمک به افراد اوتیسمی و بیان احساسات شان پیدا شده است و این مسئله باعث می شود بیاموزند چگونه احساسات و خواسته های خود را مطرح کنند و رفتار های مشکل ساز کاهش پیدا کنند.

3. رفتار های تکرار شونده

رفتار های تکرار شونده یکی از اصلی ترین علائم در اوتیسم است به این صورت که آن ها علاقه دارند دامنه محدودی از فعالیت را حفظ کنند. این رفتار ها مانند: تکان دادن دست ها، پریدن و چرخیدن، چیدن چند باره اشیا و تکرار صداها، واژه ها یا عبارت ها.
در کودکان بازی با اسباب بازی های تکراری و به شکل تکراری نمونه ای از این اختلال است. مانند ساعت ها وقت صرف چیدن ماشین ها پشت هم کردن. در افراد بزرگسال صرف ساعت ها وقت برای انجام کار های خانه و چیدن وسایل به شکلی منظم و سرجای خود. و اگر کسی این ترکیب را به هم بریزد به شدت ناراحت می شوند. همچنین بسیاری از افراد مبتلا به اوتیسم نیاز دارند فعالیت روزمره و محیط اطراف شان یکنواخت باشد و در صورت مشاهده کوچک ترین تغییر می توانند به شدت مضطرب شوند و خشمگین شوند.

رفتار های تکرار شونده ممکن به شکل وسواس فکری یا شیفتگی بروز پیدا کنند. این میل ممکن بیشتر از سطح دانش و اطلاعات آنها باشد مثلا اطلاع دقیق از وضعیت ستاره ها و ستاره شناسی و تکرار آن ها. بزرگسالان و کودکان ممکن است در سنین بالاتر به اعداد، نشانه ها، تاریخ ها و موضوعات علمی علاقه شدید نشان بدهند.

4. نقص ژنتیک

نقص ژنتیک از دیگر علائم اوتیسم خفیف می باشد. برخی از این نقص های ژنتیکی بر رشد مغز تاثیر می گذارد. مانند: سندروم ایکس شکننده، سندروم آنجلمن، توبروز اسکلروزیس یا تصلب تکمه ای، اختلال کروموزوم 15 و دیگر اختلال های ژنی و کروموزومی. بر طبق پژوهش انجام شده ظاهرا اختلال ژنی 15 تا 20، طیف اوتیسم را تحت تاثیر قرار می دهد. برخی نشانه های سندروم و پیشینه خانوادگی می تواند به پزشک برای ارجاع به متخصص کمک کند و برای طرح ریزی بلند مدت و زندگی روزمره می تواند کمک کننده باشد.

5. اختلالات دستگاه گوارش

مشکل دستگاه گوارش در مبتلایان به اوتیسم متداول است و 85 درصد از کودکان این طیف از آن در عذاب هستند. شدت های آن در افراد مختلف است و می تواند از یبوست یا اسهال مزمن تا بیماری التهاب روده بروز پیدا کند. درد ناشی از این مشکل می تواند رفتار فرد را تغییر دهد و خشم و رفتار های تهاجمی در آن ها شدت پیدا کند و به خود آسیب بزنند. به همین خاطر درمان این نوع مشکلات می تواند به کیفیت زندگی بهبود بخشد.

6. تشنج

اختلالات تشنجی از جمله صرع حدود 39 درصد افراد مبتلا به اوتیسم را رنج می دهد. این اختلال بیشتر در کسانی که کم توانی ذهنی دارند بروز می کند. تشنج انواع گوناگونی دارد که قابل تشخیص ترین نوع آن، تشنج تونیک-کلونیک می باشد. انواع دیگر تشنج غایب می باشد (فرد حضور فیزیکی دارد اما متوجه اطرافش نیست) و تشنج هایی که با نوار مغزی قابل تشخیص می باشند.

7. اختلال عملکرد خواب

اختلال خواب از جمله اختلالاتی است در کودکان و بزرگسال مبتلا به اوتیسم متداول است.

8. اختلال پردازش حسی

بسیاری از بیماران اوتیسمی دارای واکنش های غیرمعمولی به داده های حسی می باشند که نشان دهنده ناتوانی در پردازش و یک پارچه سازی داده های حسی مانند بو، مزه و حرکت است. برای آن ها محرک معمولی مانند بوق ماشین می تواند دردناک و گیج کننده باشد.
برخی از بیماران اوتیسم به صدا و لمس شدن حساس هستند و به این وضعیت دفاع حسی می گویند. از نشانه های حساسیت بیش از حد این است که فرد قادر نیست لباس پوشیدن، لمس شدن یا بودن در محیط با نور معمولی را تحمل کند. همچنین واکنش نشان ندادن به نام هم در این زمره حساسیت ها قرار می گیرد. خوشبختانه اکثر اختلالات پردازش حسی می تواند با کاردرمانی یا روش های درمانی یکپارچگی حسی تا حد زیادی بهبود پیدا کند.

9. پیکا یا هرزه خواری

از علائم اوتیسم خفیف پیکا یا هرزه خواری است. پیکا به میل خوردن چیز هایی می گویند که خوراکی نیستند. البته خوردن چیز های غیر خوراکی در سنین 18 تا 24 ماهگی طبیعی می باشد ولی برخی افراد اوتیسمی هنوز به خوردن چیز هایی مانند خاک، گل یا گچ علاقه مندند. بنابراین انجام آزمایش و معاینات پزشکی دوره ای در این افراد بسیار ضروری است تا اگر باکتری و سمومی وارد بدن فرد شود از درمان آن و سلامت به موقع شخص اطمینان پیدا کنید.

نشانه های اوتیسم در کودکان

به عنوان پدر و مادر، شما بهترین افراد برای شناسایی اولیه اوتیسم هستید. شما فرزندتان را بهتر از هر کسی می شناسید و رفتار و دلایل آن را مشاهده می کنید که یک پزشک متخصص اطفال در یک دیدار سریع 15 دقیقه ای ممکن است فرصتی برای دیدن آنها نداشته باشد. مهم این است خودتان آموزش ببینید، و متوجه شوید چه چیزی نرمال است و چه چیزی نیست.
نظارت بر رشد کودک تان
اوتیسم شامل مجموعه ای از تاخیرهای رشدی است، هر نشانه اجتماعی، احساسی و عاطفی، می تواند راهی موثر برای شناسایی زودتر مشکل باشد. در صورتی که هر تاخیری نشان دهنده اوتیسم نیست، اما می تواند نشان دهنده مشکلات دیگر باشد.
در صورت نگرانی اقدام کنید
هر کودکی با سرعت متفاوت رشد می کند،اگر فرزند دیر صحبت کرد یا به راه افتاد، وحشت نکنید. وقتی صحبت از رشد به میان می آید، طیف وسیعی از “نرمال”وجود دارد. اما اگر شما به فرزند خود مشکوک هستید، منتظر نمانید و به متخصص مراجعه کنید.
منتظر نمانید که ببینید چه می شود
بسیاری از والدین به این نکته اشاره می کنند: “نگران نباشید” یا “صبر کنید و ببینید چه می شود”. اما انتظار بدترین کاری است که می توانید انجام دهید. شما در خطر از دست دادن ارزشمندترین زمان هستید، زمانی که فرزند تان بهترین فرصت را برای بهبودی دارد.
به غریزه خود اعتماد کنید
گاهی اوقات، حتی پزشکان متخصص و به اصطلاح معروف، متوجه برخی نشانه ها نمی شوند و یا مشکلات را دست کم می گیرند. به حس درونی خود گوش دهید، به دنبال یک نظر دوم باشید و با یک متخصص دیگر مشورت کنید.
کودک شما موارد زیر را انجام نمی دهد:
•    تماس چشمی، مانند نگاه کردن به شما در هنگام تغذیه یا لبخند زدن در هنگام لبخند زدن
•    واکنش نشان دادن به اسمش و صدای آشنا
•    تکان دادن دست به عنوان خداحافظی و دیگر ژست های بدن برای برقراری ارتباط
•    ایجاد صدا برای جلب توجه شما
•    آغاز کردن یا پاسخ دادن به آغوش
•    تقلید حرکات و حالات چهره شما
•    بازی با افراد دیگر و یا به اشتراک گذاشتن علاقه و لذت
•    توجه و یا مراقبت اگر شما به خودتان آسیب برسانید یا احساس ناراحتی کنید.

---

ارسال نظر درباره این موضوع